Holter ciśnieniowy, często nazywany również ABPM (Ambulatory Blood Pressure Monitoring), to nieinwazyjne badanie diagnostyczne, które zrewolucjonizowało sposób, w jaki lekarze monitorują pracę serca pacjenta.

W przeciwieństwie do tradycyjnego badania EKG, które dostarcza informacji o pracy serca tylko w krótkim momencie, holter ciśnieniowy umożliwia ciągłe monitorowanie pracy serca pacjenta poprzez pomiar ciśnienia tętniczego przez 24 godziny lub dłużej.

Przez pacjentów często mylony z Holterem EKG.

Jest to niezwykle przydatne w diagnostyce nadciśnienia tętniczego, a także w ocenie skuteczności leczenia.

Jak działa holter ciśnieniowy?

Holter ciśnieniowy składa się z dwóch głównych elementów:

1. Rejestrator ciśnienia: To małe, przenośne urządzenie, które pacjent nosi przy sobie przez cały okres badania.

2. Rejestrator jest wyposażony w mankiet zakładany na ramię, który automatycznie pompuje się i mierzy ciśnienie tętnicze w regularnych odstępach czasu.

   Holter ciśnieniowy mierzy wartość ciśnienia skurczowego, ciśnienia rozkurczowego oraz częstotliwość rytmu serca.

3. Dziennik aktywności: Pacjent otrzymuje dziennik, w którym zapisuje swoje codzienne czynności i zdarzenia które wystąpiły w trakcie badania.

   Są to aktywności jak: spożywanie posiłków, sen, aktywność fizyczna.

4. Zapisuje również: przyjmowane leki oraz wszelkie objawy, które mogą wystąpić, takie jak zawroty głowy, ból w klatce piersiowej czy utrata przytomności.

Przebieg badania holterem ciśnieniowym

Badanie holterem ciśnieniowym rozpoczyna się w gabinecie lekarskim, gdzie lekarz lub pielęgniarka zakłada pacjentowi rejestrator i mankiet.

Urządzenie zostaje włączone, a pacjent wraca do swoich normalnych aktywności.

Holter ciśnieniowy dokonuje pomiarów średnio co 15 minut w ciągu dnia i co 30 minut w nocy, co daje około 70 pomiarów w ciągu doby.

Badanie wygląda tak samo, jak przy tradycyjnym urządzeniu do mierzenia ciśnienia – mankiet na ramieniu napełnia się powietrzem, a jednostka centralna automatycznie mierzy i zapamiętuje wyniki.

Po 24 godzinach (lub dłużej, jeśli lekarz tak zaleci) pacjent wraca do gabinetu, gdzie rejestrator jest odłączany, a zebrane dane są analizowane przez lekarza kardiologa.

Równolegle z mierzeniem ciśnienia przez urządzenie, pacjent powinien zapisywać godziny odpoczynku, aktywności, przyjmowania leków, posiłków czy sytuacji stresowych.

W ten sposób lekarz zyska podstawę do porównania wyników holtera z zapisem dziennej aktywności pacjenta.

Dlaczego warto wykonać badanie holterem ciśnieniowym?

Badanie to ma szerokie zastosowanie w diagnostyce i monitorowaniu różnych schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Jest szczególnie przydatne w następujących sytuacjach:

Diagnostyka nadciśnienia tętniczego:

pozwala na ocenę wahań ciśnienia tętniczego w ciągu doby, co jest kluczowe dla postawienia diagnozy i dobrania odpowiedniego leczenia

Ocena skuteczności leczenia nadciśnienia:

Monitorowanie ciśnienia tętniczego podczas terapii umożliwia ocenę skuteczności leków i ewentualną modyfikację leczenia.

Diagnostyka choroby niedokrwiennej serca:

Holter ciśnieniowy może pomóc w wykluczeniu choroby niedokrwiennej serca, jeśli nie wykaże znaczących wahań ciśnienia w sytuacjach, które normalnie wywołują nieprawidłowości pracy serca.

Diagnostyka innych schorzeń:

Holter ciśnieniowy może być pomocny w diagnozowaniu innych schorzeń, takich jak niewydolność serca czy zaburzenia rytmu serca (choć w tym przypadku głównym badaniem jest holter EKG).

Zlokalizowanie przyczyny omdleń lub zawrotów głowy:

Holter ciśnieniowy może pomóc zidentyfikować epizody nagłych spadków ciśnienia, które mogą być przyczyną tych objawów.

Diagnostyka nadciśnienia tętniczego:

• Pozwala na ocenę wahań ciśnienia tętniczego w ciągu doby, co jest kluczowe dla postawienia diagnozy i dobrania odpowiedniego leczenia.

Ocena skuteczności leczenia nadciśnienia:

• Monitorowanie ciśnienia tętniczego podczas terapii umożliwia ocenę skuteczności leków i ewentualną modyfikację leczenia.

Diagnostyka choroby niedokrwiennej serca:

• Holter ciśnieniowy może pomóc w wykluczeniu choroby niedokrwiennej serca, jeśli nie wykaże znaczących wahań ciśnienia w sytuacjach, które normalnie wywołują nieprawidłowości pracy serca.

Diagnostyka innych schorzeń:

• Pozwala na ocenę wahań ciśnienia tętniczego w ciągu doby, co jest kluczowe dla postawienia diagnozy i dobrania odpowiedniego leczenia.

Zlokalizowanie przyczyny omdleń lub zawrotów głowy:

• Holter ciśnieniowy może być pomocny w diagnozowaniu innych schorzeń, takich jak niewydolność serca czy zaburzenia rytmu serca (choć w tym przypadku głównym badaniem jest holter EKG).

Przygotowanie do badania

Badanie holterem ciśnieniowym nie wymaga specjalnego przygotowania.

Ważne jest, aby poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, a w dniu badania założyć luźniejsze ubrania, które nie będą krępować ruchów ani uciskać ramienia z założonym mankietem.

Interpretacja wyników

Po zakończeniu badania, lekarz kardiolog analizuje zebrane dane, biorąc pod uwagę zarówno pomiary ciśnienia tętniczego, jak i informacje z dziennika aktywności pacjenta. Na tej podstawie lekarz może postawić diagnozę, ocenić ryzyko wystąpienia powikłań oraz zalecić odpowiednie leczenie.

Holter ciśnieniowy a Holter EKG – różnice

Choć oba badania wykorzystują podobne urządzenia rejestrujące, to różnią się one pod względem monitorowanych parametrów.

Holter EKG skupia się na rejestracji rytmu serca, co jest kluczowe w diagnostyce zaburzeń rytmu serca, takich jak arytmia.

Holter ciśnieniowy natomiast monitoruje ciśnienie tętnicze, co jest istotne w diagnostyce nadciśnienia tętniczego oraz innych schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Badanie to dostarcza bezcenne informacje.

Dostępność badania

Badanie holterem ciśnieniowym jest refundowane przez NFZ i stanowi ważny element diagnostyki kardiologicznej.

Wiele placówek medycznych, w tym Centrum Medyczne Sadyba w Warszawie, oferuje to badanie w ramach opieki koordynowanej, co oznacza, że pacjenci korzystający z podstawowej opieki zdrowotnej mogą skorzystać z niego bezpłatnie.

Szczególnie na badanie holterem zapraszamy osoby z chorobami przewlekłymi, które dzięki nowemu modelowi świadczeń mogą liczyć na holter RR na NFZ i to bez konieczności długiego oczekiwania.

W przypadku zawrotów głowy, omdleń czy problemów ze wzrokiem (np. jaskra), koniecznie poinformuj o tym lekarza POZ – skieruje Cię on do kardiologa i pracowni diagnostycznej.

Podsumowanie

W badaniu Holterem ciśnieniowym jedyne uciążliwości jest częste napinanie mankietu i prowadzenie dziennika aktywności. Badanie jest bezbolesne, nieinwazyjne i niezwykle przydatne narzędzie diagnostyczne. Przebieg badania nie zakłuca codziennego funkcjonowania, a umożliwia lekarzom lepsze zrozumienie pracy serca pacjenta w naturalnych warunkach.

Dzięki temu badaniu możliwe jest wczesne wykrycie i skuteczne leczenie wielu schorzeń układu sercowo-naczyniowego, co przekłada się na poprawę zdrowia i jakości życia pacjentów.