Test wysiłkowy polega na ocenie zapisu EKG oraz pomiarze ciśnienia tętniczego w trakcie wysiłku, którym może być marsz na bieżni lub jazda na rowerze stacjonarnym. Podczas stopniowo zwiększanego wysiłku wzrasta obciążenie serca, rośnie tętno i ciśnienie tętnicze.

W chorobie wieńcowej, która polega na niedostatecznym zaopatrzeniu mięśnia sercowego w krew, tlen i składniki odżywcze, objawy niedotlenienia serca mogą się ujawniać dopiero przy dużym obciążeniu serca w trakcie wysiłku fizycznego. 

Jeżeli do tego dojdzie, to prócz bólu w klatce piersiowej, wystąpią cechy niedokrwienia w zapisie EKG.

Test wysiłkowy stanowi pomoc przy kwalifikacji do koronarografii.

Ponadto znajduje zastosowanie przy diagnostyce zaburzeń rytmu.

Próba wysiłkowa, czyli EKG wysiłkowe

Próba wysiłkowa to badanie zwane inaczej EKG wysiłkowym, elektrokardiograficzną próbą wysiłkową lub po prostu EKG podczas wysiłku.

Diagnostyka taka służy do wnikliwej oceny wydolność krążenia krwi oraz do kontroli jego ciśnienia. 

Warto przy tym podkreślić, że próba wysiłkowa pozwala ocenić pracę organizmu w trakcie wysiłku fizycznego (badanie dla osób obciążonej wysiłkiem fizycznym), a także umożliwia wykrywanie schorzeń, które trudno wykryć innymi metodami diagnostycznymi. Stanowi doskonałą metodę diagnostyczną przyczyn dolegliwości bólowych w klatce piersiowej, osób u których występuje  podejrzenie choroby niedokrwiennej serca. 

Jak działa zatem EKG w trakcie wysiłku fizycznego?

Warto podkreślić, że w trakcie wysiłku znacznie zwiększa się zapotrzebowanie serca na tlen.

Tym samym w przypadku niewydolności naczyń wieńcowych dochodzi do przejściowych stanów niedokrwienia mięśnia sercowego, co uwidacznia właśnie nowoczesna aparatura elektrokardiograficzna. 

Samo badanie jest proste – do klatki piersiowej i tułowia pacjenta przyklejane są elektrody, a następnie badany porusza się na ruchomej bieżni lub ćwiczy na specjalnym ergometrze. Sprzęt EKG monitoruje w tym czasie pracę serca, a uzyskane pomiary analizowane są przez kardiologa, który ocenia pracę serca u osoby w trakcie wzmożonego wysiłku fizycznego. W naszym Centrum Medycznym taka diagnostyka kardiologiczna jest bezpłatna – przyjmujemy pacjentów w ramach działań poradni POZ i opieki koordynowanej! 

Komu zlecane są próby wysiłkowe na NFZ? 

Próba wysiłkowa na NFZ dostępna jest dla każdego pacjenta objętego systemem podstawowej opieki zdrowotnej, w której ramy wchodzi również opieka koordynowana. Oznacza to, że każdy ubezpieczony może skorzystać z oceny pracy serca, nawet w ramach profilaktyki zdrowotnej!

Najczęściej EKG wysiłkowe zlecane jest jednak przez kardiologów, gdy zachodzi podejrzenie choroby wieńcowej i planujemy ocenę wydolności fizycznej organizmu i czynności układu krążenia lub w przypadku, w którym EKG spoczynkowe wykazało niepokojące objawy. Ponadto elektrokardiograficzna próba wysiłkowa ważna jest dla pracowników wykonujących zawody wymagające dużej sprawności fizycznej (przykładem są np. budowlańcy czy osoby wykonujące roboty na wysokościach) pozwala ocenić wydolność fizyczną pacjentów.

Próba wysiłkowa po przebytym zawale serca jest ważnym elementem oceny stanu zdrowia pacjenta i jego zdolności do podejmowania aktywności fizycznej.

Kiedy można wykonać próbę wysiłkową po zawale?

Próba wysiłkowa nie jest wykonywana bezpośrednio po przebytym zawale serca. Zwykle zaleca się odczekanie kilku tygodni, aby serce miało czas na częściowe wygojenie. Dokładny termin zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta i zaleceń lekarza prowadzącego.

Badanie wysiłkowe EKG – Jakie jest cel wykonania po zawale?

• Ocena wydolności fizycznej: Próba wysiłkowa pomaga określić, jak dobrze serce radzi sobie z wysiłkiem fizycznym po zawale. Pozwala to lekarzowi dostosować zalecenia dotyczące aktywności fizycznej i rehabilitacji.

• Wykrycie ewentualnego niedokrwienia mięśnia sercowego: Podczas wysiłku, zapotrzebowanie serca na tlen wzrasta. Jeśli naczynia wieńcowe są zwężone, może dojść do niedokrwienia, które może być wykryte w zapisie EKG.

• Ocena skuteczności leczenia: Próba wysiłkowa może pomóc ocenić, czy zastosowane leczenie, takie jak leki czy zabiegi, przynosi oczekiwane efekty.

• Kwalifikacja do rehabilitacji kardiologicznej: Na podstawie wyników próby wysiłkowej lekarz może zakwalifikować pacjenta do odpowiedniego programu rehabilitacji kardiologicznej.

Jak przebiega próba wysiłkowa po zawale?

Przebieg badania jest podobny do standardowej próby wysiłkowej. Pacjent wykonuje wysiłek fizyczny na bieżni lub rowerze stacjonarnym, a lekarz monitoruje jego EKG i ciśnienie krwi. Intensywność wysiłku jest stopniowo zwiększana, aż do osiągnięcia określonego progu lub wystąpienia objawów.

Bezpieczeństwo próby wysiłkowej po zawale

Próba wysiłkowa po zawale jest bezpiecznym badaniem, jeśli jest przeprowadzana pod nadzorem doświadczonego personelu medycznego i po dokładnej ocenie stanu zdrowia pacjenta. Przed badaniem lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad i zapozna się z historią choroby pacjenta.

Podsumowanie

Próba wysiłkowa po zawale serca jest ważnym narzędziem diagnostycznym i pomaga w ocenie stanu zdrowia pacjenta po przebytym incydencie sercowym. Pozwala na dostosowanie leczenia i rehabilitacji, co przyczynia się do poprawy jakości życia pacjenta i zmniejszenia ryzyka powikłań.

Diagnostyka kardiologiczna w ramach POZ. Zalecenia do EKG wysiłkowego

Diagnostyka dolegliwości bólowych w klatce piersiowej.

Ewentualne zaburzenia rytmu serca. Kołatanie serca.

Ocena stopnia zaawansowania choroby niedokrwiennej serca. 

Ocena skuteczności leczenia choroby niedokrwiennej serca. 

Kwalifikacja do badań inwazyjnych (np. koronarografii tzw. cewnikowanie naczyń wieńcowych). 

Kwalifikowanie pacjenta do rehabilitacji po zawale serca czy po pomostowaniu tętnic wieńcowych. 

Przeciwwskazania do wykonania EKG wysiłkowego 

Lista przeciwwskazań do wykonania EKG wysiłkowego jest długa. To dlatego tę diagnostykę zleca tylko i wyłącznie kardiolog po wcześniejszej konsultacji oraz wnikliwym zapoznaniu się z kartą medyczną pacjenta. 

Próba wysiłkowa jest zazwyczaj przeciwwskazana jeśli podejrzewamy zapalenie mięśnia sercowego, szczególnie w ostrej fazie choroby.

Próby wysiłkowej nie można wykorzystywać m.in. świeżo po zawale serca; w przypadku niestabilnej choroby wieńcowej; u cierpiących na zaawansowaną niewydolność lewokomorową; czy u pacjentów z ciężkim nadciśnieniem tętniczym.

Niemiarodajne wyniki pojawią się przy badaniu w trakcie infekcji – pamiętaj, by wcześniej zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, który zaplanuje odpowiednie leczenie! 

Jak wygląda próba wysiłkowa? 

Próba wysiłkowa to badanie, które polega na umieszczeniu elektrod na klatce piersiowej pacjenta. Te podłączone są do aparatu rejestrującego zapis EKG. Wykonujemy ją zawsze w obecności lekarza.

Ponadto na rękę badanego zakładany jest mankiet kontrolujący ciśnienie tętnicze. Próba wykonywana jest każdorazowo na bieżni lub ergometrze rowerowym – sprzęt sportowy zmienia również zakres pracy tak, by móc ocenić wydolność serca w odmiennych warunkach wysiłku fizycznego.

Diagnostyka kończy się zaś wraz z uzyskaniem określonego zakresu częstości akcji serca bądź na żądanie osoby poddawanej badaniu. 

Warto wiedzieć, że dolegliwości bólowe podczas EKG wysiłkowego należy bezzwłocznie zgłosić lekarzowi.

Próbę wysiłkową kontynuujemy w zależności od stanu pacjenta. Decyzję o zakończeniu badania podejmujemy jeśli wystąpią zaburzenia rytmu serca, by nie dopuścić do powikłania blokiem serca stopnia iii. 

Przygotowanie do próby wysiłkowej

Badanie wykonywane jest około 3h po lekkim posiłku. 

Przed diagnostyką należy unikać:

-dużych wysiłków fizycznych,

-picia kawy, 

-herbaty

-napojów energetyzujących

-palić tytoniu

Przyjmowane leki należy odstawić zgodnie z zaleceniami lekarza kierującego na badanie.

Ponadto badany powinien zabrać ze sobą:

– wygodny strój

– wygodne buty,

– spodenki sportowe

– koszulkę z krótkim rękawem.

– wielu pacjentów zakłada zestaw dresowy

– w celu przyklejenia elektrod odtłuszczenie skóry

Ile czasu trwa próba wysiłkowa? 

Badanie trwa około 30 minut. Po jego zakończeniu pacjent powinien odpocząć w poczekalni przed gabinetem. Musi również uzupełnić nawodnienie organizmu.

Próba wysiłkowa zawsze jest przeprowadzana pod szczególnym nadzorem lekarza! Zaleca się, by stawiać się na badanie z członkiem rodziny/przyjacielem/osobą zaufaną. 

Próba wysiłkowa w Warszawie – kardiologia na NFZ! 

Pacjentów, którzy chcą skorzystać z próby wysiłkowej w Warszawie w ramach porad kardiologicznych finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, zapraszamy do naszego Centrum Medycznego Sadyba.

Zapewniamy opiekę koordynowaną, która sprzyja błyskawicznej diagnostyce i zwiększa dostępność do specjalistów, nie tylko kardiologów! Jeśli chcesz poznać szczegóły, skontaktuj się z naszą rejestracją. 

Zadbaj o swoje serce z CM Sadyba! Bezpłatne badania kardiologiczne i kompleksowa opieka koordynowana finansowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia.